رساندن دانشگاه‌ها به تراز نهادی موثر و جامعه محور؛ ماموریت وزارت علوم

به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، متن کامل یادداشت دکتر منصور غلامی به شرح زیر است:
هفته پژوهش فرصت مغتنمی است تا مجموعه نهاد‌های پژوهشی و دانشگاهی کشور سیاست‌ها و راهبردهای اختیار شده و نیز داشته‌ها و دستاوردهای تازه خود را در حوزه‌های معرفتی و فنی در دید و مرئای صاحبان خرد و بهره گیران قرار دهند؛ تا امکان بازکاوی و تأملی دوباره در باب راه و مسیر طی شده و نیز افق گشایی برای فردای پیش رو را فراهم و نسبت به این مهم که پژوهش نه برای پژوهش بلکه برای ارتقای رفاه و کیفیت زندگی و بالندگی کشور در نیل به توسعه و پیشرفت همه جانبه و متوازن است، درنگ و مداقه بیشتر شود. سیاست کلان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقتدار بخشی به ساحت اندیشه، پژوهش و فناوری است و بر این باور است که تحقق این سیاست از پنجره تعامل و گفت‌و‌گوی عالمانه و بخردانه دانشگاه و جامعه که مقوّم پویایی نهاد علم و جامعه است، ممکن می‌شود. تعامل دانشگاه و جامعه در گرو وجود نسبت معنادار بین تولید علم و پژوهش و ایجاد بهبود و ارتقای کیفیت زندگی جامعه است. تولیدات علمی و پژوهشی که در جامعه برای آن تقاضا و درخواست وجود دارد. یعنی برقرار‌سازی پیوند بین علم و فناوری با نیاز‌های فنی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و زیست محیطی زیرا درغیر این صورت با مسأله اتلاف منابع و هزاران مسأله حل نشده و مسأله اضافه شده و تازه سربرآورده مواجه خواهیم بود.
از این منظر نهاد دانشگاه و مؤسسات پژوهشی هم به‌عنوان خادمی مسئول و نیز نقّادی نیکو و مسئولیت شناس به جامعه خدمت می‌کند و تمام اهتمام و مساعی خود را مصروف ابداع آینده و ورود به عرصه‌های تازه و جدید می‌کند. و با بلوغ حاصل از انباشت نظری، بینشی و سیاستی بازنمایی‌های نویی را در قلمرو‌های تازه مرتبط با توسعه پایدار، مخاطره‌های اجتماعی و زیست محیطی، سلامت، ریسک‌های صنعتی، فضای مجازی و چگونگی عبور از بحران‌ها و مسائل بدخیم و بی‌پایان، حاصل از جهان پر تلاطم و متغیر جدید، عرضه می‌دارد. و بر ایده ساختن شبکه‌های فنی- اجتماعی که سازوکارهای ارتباط بین بخشی و بین سیستمی را در خود دارد و موجب هم‌افزایی بیشتر می‌شود تأکید کرده چرا که داشتن آینده بهتر در گرو کنش‌های نظام مند و معطوف به آینده در مقیاس‌های خرد و کلان است.
بی‌تردید جست‌و‌جوی آینده بهتر محتاج حساسیت به زندگی فردا و داشتن الزام‌ها و تعهداتی به فردا و آینده است. مأموریت خطیر ما این است که دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی را به تراز نهادی مؤثر و جامعه‌محور برسانیم؛ نهادی که مشکلات جامعه خود را می‌شناسد و در رفع آن اهتمام می‌کند. همانگونه که در دهه اول و دوم انقلاب و طی جنگ تحمیلی دانشگاه با تمام قوا به میدان آمد و نیازهای دفاعی کشور را تأمین کرد و در دهه سوم و چهارم با اهتمام مثال زدنی در رفع نیازهای فناورانه صنایع دفاعی و بازسازی صنایع از پای ننشست.
امروز نیز با توجه به شرایط جدید کشور و تحمیل جنگ اقتصادی با همان دشمن روبه‌رو است، باید به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنیم و با رصد و احصاء مشکلات اقتصادی کشور به‌صورت همه جانبه وارد میدان عمل شویم و از فرصت به وجود آمده حداکثر استفاده را ببریم. باید سعی کنیم بیشتر فعالیت‌های علمی و پژوهشی از سطح پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها تا پژوهش‌هایی که در مراکز پژوهشی کلید می‌خورند، تقاضا محور باشند. از عرصه سخت‌افزار، نرم‌افزار و نیروی انسانی دانشگاهی در مقابله با تروریسم اقتصادی که به ملت بزرگ ایران تحمیل شده بهره‌برداری کنیم و این تهدید بالقوه را به فرصتی برای ملت عزیزمان تبدیل کنیم. خوشبختانه امروز بیش از هر زمانه دیگر دانشگاه‌های کشور بر مبنای تعهد و الزامی که نسبت به امر مسئولیت‌پذیری اجتماعی دارند پای کار هستند و متقابلاً دولت نیز بیش از هر زمان دیگر به نقش و سهم دانشگاه‌ها در عبور از بحران‌ها و گردنه‌های سخت باور دارد. این فرصت مهمی است برای تحقق ایده‌هایی که سالیان سال در قالب ارتباط دانشگاه و صنعت و جدیداً ارتباط و تعامل دانشگاه و جامعه مطرح است.
بر این مبنا نشست‌هایی چون «هم‌اندیشی دانشگاه و دولت در شرایط تحریم» و طرح مباحثی همچون بررسی سیاست‌های تولید ملی و اشتغال و تحلیل وضعیت اجتماعی، فرهنگی و ارتباط آن با تحریم، حکایت از اهتمام و اعتنای جدی دانشگاه به مسائل و موضوعات روز دارد که قالب‌های سنتی نشست‌های قبلی رؤسای محترم دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری را شکسته. با اتکال به قدرت لایزال الهی و همکاری اصحاب خرد و نظام سیاستگذاری علمی و پژوهشی کشور رجاء واثق دارم که دستیابی به اقتدار ملی، توانمندی و قدرت بیشتر در گرو بهره‌مندی و مسلح شدن به دانش و فناوری‌های نوین است و این مهّم نیازمند همفکری، عزم جدی و بسیج همه امکانات است که ان‌شاءالله با همت و درایت اهل نظر و اندیشه شاهد بالندگی و پیشرفت هرچه بیشتر میهن عزیزمان ایران باشیم.
ل. م ۵۴/