گزارشی از نشست‌های وزیر علوم با تشکل‌های دانشجویی سراسر کشور؛
توصیه دکتر غلامی به صبور بودن در مقابل نقدهای منصفانه/ لزوم رعایت قانون/ حاکم شدن گفتمان منطقی در فضای دانشگاهها
به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در دیدار با نمایندگان بسیج دانشجویی دانشگاه‌های کشور با بیان اینکه «فرهنگ نقد در کشور نهادینه نشده است»، تصریح کرد: باید در برابر نقدهای منصفانه صبور باشیم، قول احسن را شنیده و تبعیت کنیم و تحمل خود را در مواجهه با نقدهای سازنده افزایش دهیم.
وی به رشد دانشگاهها در یک مقطع زمانی اشاره کرد و گفت: در یک حرکت شتاب زده و در پاسخ به نیاز روزافزون ورود به دانشگاه، حدود ۱۹۰ مرکز مورد حمایت دولت در سطح کشور ایجاد شد، که با توجه به مشکلات پیش آمده، بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۴، طرح ساماندهی آموزش عالی به منظور جلوگیری از اتلاف منابع، مأموریت گرا کردن واحدها و عمق بخشیدن به مأموریت‌های آنان انجام می‌شود.
دکتر غلامی بر رفع معضلات کشور با تکیه بر دستاوردهای علمی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی تأکید کرد و گفت: تلاش می‌شود با بازنگری آیین‌نامه ارتقای اعضای هیئت‌علمی، ظرفیت امتیازدهی برای تحقیقات کاربردی داخلی را که مبتنی بر حل مشکلات و معضلات کشور انجام می شوند، افزایش دهیم.
وزیر علوم بر لزوم هدایت دانشگاهها به سمت درآمدزایی از محل انجام پژوهش تأکید کرد و گفت: در بودجه سال آینده وابستگی بودجه به نفت به حدود ۲۸ درصد رسیده است؛ این عدم وابستگی فشارهایی را به کلیه دستگاه‌ها و همچنین دانشگاهها وارد می‌کند؛ لذا دانشگاهها در سال‌های اخیر موظف هستند حداقل ۱۵ درصد بودجه خود را از محل درآمدهای اختصاصی و بویژه از محل انجام پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهش‌های مختلف کسب کنند.
از جمله محورهای اصلی مطرح شده از سوی نمایندگان بسیج دانشجویی کشور می توان به «عدم نظارت و جهت‌دهی ارائه مقالات دانشجویان مرتبط با نیازهای جامعه»، «تدوین قوانین و مقررات درخصوص پوشش دانشجویان»، «طراحی سایتی جامع در راستای به اشتراک‌گذاری تجربیات علمی استادان و تولیدات علمی دانشگاهها»، «تربیت دانشجوی کارآفرین»، «لزوم ارتزاق دانشگاهها از درآمدهای پژوهشی»، «به روزرسانی سرفصل دروس بخصوص در حوزه علوم انسانی» و «ارتقا، روزآمدسازی و حفظ دانشگاه‌های مادر» اشاره کرد.
* رعایت قانون و احترام به نظرات دیگران رمز موفقیت فعالیت‌های دانشجویی است
دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در دیدار با نمایندگان چهار تشکل اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل، جامعه اسلامی دانشجویان، جنبش عدالتخواه دانشجویی و دفتر تحکیم وحدت، رعایت قوانین کشور، آیین نامه های مرتبط با تشکل های اسلامی دانشجویی و اساسنامه آنها و نیز احترام به نظرات دیگران را رمز موفقیت در فعالیت های دانشجویی توصیف کرد.
وی از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دانشجویان، تضارب اندیشه ها، پویایی و نشاط محیط دانشجویی حمایت کرد و این فعالیت ها را "عاملی اثربخش در ارتقای مسئولیت اجتماعی دانشگاهها و رشد علمی کشور" دانست.
وزیر علوم تصریح کرد: معاونت فرهنگی وزارت علوم در راستای تقویت فعالیت های تشکل های دانشجویی بر روند اجرایی شدن آیین نامه ها و ضوابط قانونی نظارت می کند و دانشجویان نیزز می توانند مشکلات خود را با این معاونت در میان بگذارند.
دکتر غلامی با تاکید بر لزوم تداوم فعالیت های سازنده سیاسی و اجتماعی دانشجویان و تشکل های مختلف دانشجویی در چارچوب قانون اظهار داشت: وزارت علوم با سیاسی کاری و رفتار جناحی مخالف است؛ چرا که سیاست زدگی را در شان دانشگاه نمی داند.
وی افزود: هم اکنون فضایی منطقی و به دور از هیجانات کاذب در فضایی دانشجویی حاکم است و تشکل های دانشجویی با تفکرات مختلف و به مناسبت های گوناگون برای رشد فکری و فرهنگی قاطبه دانشجویان تلاش می کنند.
وزیر علوم در خصوص برخی مشکلات مالی مربوط به تشکل های دانشجویی اظهار داشت: با تخصیص کامل بودجه وزارت علوم در روزهای پایانی اسفندماه از طرف سازمان و برنامه بودجه و خزانه داری کل، انشاءالله مطالبات اتحادیه های دانشجویی نیز پرداخت می شود.
«ضرورت حمایت مالی از فعالیت های فرهنگی و اجتماعی»، «تقویت نگاه قانونمندارانه و عادلانه مسئولان دانشگاهها نسبت به تشکل های مختلف»، «حضور مسئولان اجرایی و وزیران در دانشگاهها و دیدار با دانشجویان»، «لزوم پاسخگویی روسای دانشگاهها به مطالبات قانونی تشکلها»، «چاره اندیشی در خصوص فارغ التحصیلان بیکار»، «پرداخت پژوهانه به دانشجویان دکترا»، «پذیرش دانشجو بر اساس نیاز کشور»، «برنامه ریزی برای حضور دانشجویان با رتیه های برتر به عنوان اعضای هیات علمی بویژه در رشته های علوم انسانی» از جمله محورهای مطرح شده از سوی دانشجویان حاضر در این نشست بود.
* باید گفتمان منطقی در فضای دانشگاهی حاکم شود
دکتر غلامی در دیدار با نمایندگان اعضای تشکل های مستقل دانشجویی گفت: باید همه تلاش کنیم تا در دانشگاه ها فضایی آرام و با نشاط به وجود آید و گفتمان منطقی در این فضا حاکم شود.
وی در خصوص نحوه فعالیت تشکل های دانشجویی اظهار داشت: نحوه فعالیت تشکل های دانشجویی بر اساس آیین نامه و مصوبه ای است که در همان قالب، دانشگاه ها باید مجوز فعالیت به این تشکل ها بدهند و همچنین بر اساس مصوبات مربوطه، بر فعالیت های این عزیزان باید نظارت منطقی صورت گیرد.
وزیر علوم با بیان اینکه "هیات های نظارت برای ارائه مجوز به تشکل های دانشجویی باید حداقل های ضروری قانونی برای هر تشکل را رعایت کنند"، اظهار داشت: در اداره امور دانشگاه ها، فصل الخطاب قانون بوده و وظیفه ما نظارت بر یکسان سازی و عدم تبعیض در انجام امور است. از این رو، مسئولان دانشگاه ها در فضاهای دانشجویی باید حداکثر همراهی و حداقل سخت گیری را در پیش گیرند تا بتوانیم در چارچوب قوانین، پاسخگوی فعالیت های انجام شده در دانشگاه ها باشیم.
دکتر غلامی با بیان اینکه "تشکیل اتحادیه های دانشجویی باید بر اساس آیین نامه های مربوطه انجام شود"، تاکید کرد: تبعیض در ارائه امکانات به تشکل های دانشجویی یک تصورذهنی نادرست و شان و جایگاه رئیس و معاونان دانشگاه ها از تبعیضِ دانسته و تعمدی در این خصوص به دور است و برای اجرای برنامه های تشکل ها هم باید فرصت بحث و استدلال به دانشجویان داده شود و دلایل مخالفت با اجرای برنامه ها به صورت مستدل از طرف مسئولان به آنان گفته شود.
وی افزود: در نشست معاونان فرهنگی و دانشجویی هم گفتم که ما دانشجویان را فرزندان خود می دانیم؛ اینها می آیند و می روند و این وظیفه ماست که برای آنها ظرفیت ها و بسترهای مناسب برای فعالیت ایجاد کنیم.
وزیرعلوم در ادامه گفت: با وجود همه کمبودهای موجود، براین باورم دانشجویان ما بعد از فارغ التحصیلی و خروج از دانشگاه، جزو نیروهای خوب و قابل قبول انقلاب و نظام هستند و کارهای آنان در زمره ظرفیت های اصلی نظام است.
وی افزود: در مراسم ۱۶ آذر امسال تمام تلاش ما این بود که دانشجویان نگران لغو برنامه های خود نباشند و در دانشگاه ها هر برنامه ای که با تصویب مسئولان دانشگاهی صورت گیرد، اجرا شود که بیش از ۱۲۰۰ برنامه با نظر تشکل ها در دانشگاه ها هم برگزار شد و حتی در صحبتی که با رئیس جمهوری داشتم، ایشان نیز از برنامه های اجرا شده در ۱۶ آذر امسال در دانشگاه ها راضی بودند.
وزیر علوم با اشاره به نامه ای که به همه دانشگاه ها برای مشاوره و حمایت های حقوقی از فعالیت های دانشگاهیان اعم از استاد، دانشجو و کارمند در داخل دانشگاه ها ارسال شده است، گفت: اگربه طور مثال دانشجویی تخلفی انجام دهد که آثارش به بیرون از دانشگاه مرتبط باشد، با مشکل مواجه می شویم و دانشجویان عزیز باید با رعایت قوانین و مقررات کشور، مسائل شان را با مسئولان دانشگاه در میان بگذارند تا دچار مشکل نشوند.
دکتر غلامی در پایان با بیان اینکه، با تداوم دولت تدبیر و امید، دولت دوازدهم با صداقت تمام فعالیت می کند و سنگینی کارها به دلیل اجرای کارهای باقی مانده از دوران گذشته است، گفت: دانشجویان نباید در سایه گروه ها و احزاب سیاسی قرار گیرند، در خصوص رسیدگی به مسائل دانشجویان، به همه مسئولان نظارتی در دانشگاه ها ابلاغ شده است که اگر دانشجویی در داخل دانشگاه تخلفی انجام داد، نهادهای بیرون از دانشگاه حق دخالت در این امور ندارند، ولی اگر دانشجویی در سطح جامعه تخلف کرد به عنوان یک شهروند تخلف وی را نمی توان نادیده گرفت و اغلب دانشجویانی که در مسائل اخیر بازداشت شده بودند، به لحاظ تخلفات خارج از دانشگاه بوده است.
از محورهای مهم این نشست می توان به "لزوم تقویت ارتباط مسئولان دانشگاه ها با تشکل‌های دانشجویی"، "ضرورت حفظ استقلال دانشگاه ها"، "تفاوت قائل نشدن و نبود تبعیض در ارائه امکانات به تشکل ها"، "تخصیص به موقع بودجه تشکل ها و... اشاره کرد.
* فعالیت‌های فرهنگی باعث ارتقای دانشگاهها می شود
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در دیدار با نمایندگان انجمن‌ها و اتحادیه های علمی دانشجویی، کانون‌های فرهنگی و هنری و برخی از نمایندگان نشریات دانشجویی دانشگاه‌های کشور گفت: فعالیت‌های فرهنگی باعث ارتقای دانشگاهها می شود و این امر نقطه قوتی است که کانون‌های فرهنگی ایجاد کرده‌اند و اطمینان دارم مدیران دانشگاه نیز جایگاه خوبی برای این مجموعه ها قائلند و تلاش می‌کنیم حمایت از این مجموعه‌ها افزایش یابد.
وی اظهار داشت: اتحادیه های انجمنهای علمی و کانون‌های فرهنگی بخشی از فعالیت‌های دانشجویی است که در چند سال گذشته توسعه و گسترش بسیاری یافته؛ این مجموعه ها فرصت مغتنمی برای دانشجویان و دانشگاه هاست و بابی برای تجربه اندوزی و انتقال تجربیات محسوب می شوند.
دکتر غلامی افزود: انجمنهای علمی در دوره فعالیتشان باید برنامه‌هایی درخصوص مسائل و مشکلات تخصصی مرتبط با رشته تخصصی شان برگزار کنند چرا که مسئله شناسی بخش مهمی از حل مسئله است. تنها موضع نقد گرفتن به مصلحت نیست؛ باید طرح مسئله کرد و راه حل پیشنهاد دهیم. این امر کمک می کند انجمنهای علمی هم بهتر دیده شوند و هم اثرگذاری آن در حال و آینده تثبیت شود.
به گفته وزیر علوم، انجمنهای علمی در شکل گیری استارتاپ ها و شرکت های فناورانه و دانش بنیان نقش به سزایی دارند و باید ارتباط بین آنها و پارک های علم و فناوری تقویت شود.
وی به تاکید ریاست محترم جمهوری مبتی بر حمایت از انجمنهای علمی اشاره و تصریح کرد: تلاش می کنیم از انجمنهای علمی که نگاه آنها به بحثهای مهارت افزایی و اشتغال پذیری است حمایت ویژه شود.
دکتر غلامی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه "ادغام معاونتهای دانشجویی و فرهنگی سبب مغفول ماندن بخش فرهنگی می شود" گفت: سازمان امور اداری و استخدامی کشور برای دانشگاهها و دستگاه‌های دولتی محدودیت چارت تشکیلاتی قائل شده است. با توجه به اینکه سازمان امور دانشجویان متولی کلیه امور رفاهی دانشجویان در دانشگاه‌هاست پیشنهاد داده ایم در صورتی که نماینده سازمان امور دانشجویان در دانشگاهی مستقر شود می تواند ادغام دو معاونت فرهنگی و دانشجویی صورت گیرد.
وی افزود: امسال "طرح مهارت افزایی دانشجویان در حین تحصیل" به منظور نشان دادن افق اشتغالات مرتبط با رشته تخصصی در جامعه و ایجاد امیدواری برای آینده شغلی در دانشجویان آغاز شد و دانشگاه علامه طباطبایی نخستین دانشگاهی بود که به صورت سازماندهی شده این طرح را انجام داد.
وزیر علوم با بیان اینکه در کارگاه های مهارت افزایی بیش از ۲۰ نوع شغل مرتبط با رشته به همراه سازوکار آن آموزش داده می شود خاطرنشان کرد: انجمنهای علمی می توانند بازوان خوبی در کمک به برگزاری کارگاه های مهارت افزایی باشند.
وی به طرح ساماندهی آموزش عالی کشور اشاره کرد و افزود: این طرح از سال ۱۳۹۵ آغاز شده تا به فضای متکثر مشابه در آموزش عالی، رنگ و شکل تخصصی ببخشد؛ سعی شده در این ساماندهی، دانشگاه های جوان را از الگوگیری ظاهری از دانشگاه های قدیمی منع و کمک کنیم واحدهای جدیدی شکل دهند.
دکتر غلامی درخصوص فعالیت‌های کانون‌ها اعم از مذهبی، هنری و فرهنگی خاص و تخصصی خاطرنشان کرد: کانون‌های هنری می‌توانند فضای بسیار خوبی برای تلطیف فضای دانشجویی، اثرات هنر و مباحث مربوط به جایگاه هنر در دانشگاهها باشند.
وزیر علوم بر پیش بینی تقویم برای جشنواره های دانشجویی تاکید کرد و افزود: باید تلاش کنیم تا فرآیند جمع آوری اطلاعات و فراخوان جشنواره ها در طول دوره سال تحصیلی دانشجویان صورت گیرد.
از محورهای مهم مطرح شده در این دیدار می‌توان به "تشکیل اداره انجمنهای علمی در دانشگاهها"، "افزایش سقف امتیازات فرهنگی در آیین نامه جشنواره دانشجوی نمونه"، "تدوین آیین‌نامه برای انتخاب نخبگان فرهنگی"، "ادغام کانون‌ها و انجمنهای علمی"، "لزوم بازنگری در برخی از آیین‌نامه‌های مربوط به کانون‌ها و انجمنهای علمی" و "احیای حمایت‌های مالی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از انجمنهای علمی" اشاره کرد.
ل.م ۵۴/ ع.ع ۵۷